Wanneer een gaatje groter wordt komt het steeds dichter bij de tandzenuw (pulpa). In dit stadium kan je pijn ervaren bij het drinken van koude of warme dranken, of bij het eten van zoetigheden. De tandzenuw wordt geprikkeld, maar er is nog geen spontane pijn.
Vanaf het moment dat er last is van hevige spontane pijn, of pijn 's nachts is de zenuw ontstoken. Dit noemen we pulpitis. Op dit moment is de cariës zodanig groot geworden dat de bacteriën een hevige reactie veroorzaken in de tandzenuw. De pijn is kloppend en hevig, en wordt erger bij koude of warmte.
Even geen pijn? Als je in tussentijd niet bij een tandarts terecht kunt voor een ontzenuwing, gaat de tandzenuw in kwestie langzaam afsterven. Dit proces heet necrose. Het kan zijn dat je nu even geen pijn hebt.
Nog steeds pijn? Opnieuw pijn? Door het afsterven van de zenuw gaat er zich een ontstekingsreactie voordoen aan de worteltop van de tand. Dit wordt apicale parodontitis genoemd, en is een ontsteking in het kaakbot. Het doet vooral pijn als je bijt of op de tand tikt.
Wanneer een heleboel bacteriën doorheen de wortelkanalen naar het kaakbot zijn gemigreerd kan je een enorme infectie krijgen. Er wordt een heleboel etter gemaakt door het lichaam als reactie op de infectie. Dat kan gepaard gaan met een enorme zwelling en hevige pijn in het aangezicht.